Het watermanagement binnen de Mekong Delta is een onderwerp wat veel onrust met zich mee brengt. Dit komt mede door de opleving van de plannen om een reeks van dammen op de mainstream van de Delta in Laos en Cambodja te bouwen. Deze plannen brengen ernstige bedreigingen met zich mee voor de ecologie en het brengt het welzijn van miljoenen mensen die afhankelijk zijn van de rivier voor voedsel, inkomen en vervoer in gevaar. Wanneer deze projecten gerealiseerd worden wordt de Mekong delta veranderd in een reeks van reservoirs. Dit zal grote gevolgen hebben op de biodiversiteit binnen de Mekong. Een aantal van deze dammen zijn helaas al gerealiseerd zoals de Xayaburi dam. Dit heeft ervoor gezorgd dat 2.100 mensen moesten herplaatsen en het ecosysteem heeft al flinke klappen opgelopen. Het waterpeil van de rivier is dan ook nog nooit zo laag geweest in zestig jaar tijd. Daarnaast verstoort de dam paai- en migratiepatronen van 229 vissoorten binnen de Mekong Delta, dit zorgt voor grote problemen binnen de visserij.
Er zijn ook goede ontwikkelingen binnen het watermanagement van de Mekong Delta. Zo is er om de toekomst van de Mekong Delta veilig te stellen het Mekong deltaplan opgesteld met behulp van de Nederlandse overheid.
Mekong Delta Plan
Het uitgangspunt van het Mekong Delta plan is om bij te dragen aan het realiseren en onderhouden van een welvarende delta, zowel economisch als sociaal, waarin de bevolking groeit in een krachtige en dynamische economie die gebaseerd is op duurzaam gebruik van de natuurlijke hulpbronnen, en goed is aangepast aan de veranderingen in watervoorraden en het klimaat.
Het plan bevat 12 kort- en lange termijnmaatregelen tussen nu en 2100 op het gebied van land- en watermanagement. Zo wordt er bijvoorbeeld in de bovenloop van de rivier geadviseerd meer ruimt te maken voor de rivier en het creëren van gecontroleerde overloopgebieden. Voor de lange kustlijn geven ze dan weer juist het advies van het herstellen van mangroves. En voor de hele delta wordt geadviseerd de waterinfrastructuur en havenfaciliteiten te verbeteren en zo bulkvervoer mogelijk te maken waardoor er een economische groei kan plaats vinden. Er zullen verschillende uitdagingen komen kijken bij het deltaplan zoals het combineren van kleine en grote maatregelen.
Het watermanagement is een belangrijk onderdeel van de RMS-delta. Het heeft er onder andere dan ook voor gezorgd dat de rivieren al niet meer vrij kunnen meanderen. Dit komt door de bedijkingen en belangrijke hulpmiddelen als bijvoorbeeld de stuw bij Driel, de sluizen in de afsluitdijk en de Haringvliet- en Volkeraksluizen. Het hoofdwatersysteem is in Nederland in verschillende samenhangende subsystemen onder verdeeld, sommige van deze subsystemen hebben ook betrekking op de RMS-Delta zoals; de Maas en Midden-Limburgse en Noord-Brabantse kanalen, de Rijn en zijn zijtakken en de Zuidwestelijke Delta.
de Maas en Midden-Limburgse en Noord-Brabantse
kanalen
De Maas staat bekend als een regenrivier en kan hierdoor periodes hebben met weinig afvoer. Hierdoor ontstaat er een probleem voor de scheepvaart, deze is echter opgelost door het water vast te houden doormiddel van zeven stuwen. Dit zijn de stuwen bij Borgharen, Linne, Roermond, Belfield, Sambeek, Grave en Litch. De stuwen zijn eigenlijk altijd dicht alleen bij een geval van hoog afvoer worden de stuwen opengezet.
De Rijn en zijn zijtakken
Bij laagwater wordt door de stuw bij Driel ervoor gezorgd dat het Rijnwater zo lang mogelijk via de IJssel naar het IJsselmeer kan stromen en er minimaal 30 m3/s voor de Neder-Rijn overblijft. De rest wordt via de Waal richting zee geleid en zorgt voor het tegen gaan van binnendringend zeewater.
Zuidwestelijke Delta
De Nieuwe Maas, de Biesbosch en het Schelde-estuarium vormen de grens van Zuidwestelijke Delta. het Bovenste deel van de zuidwestelijke Delta waar de Rijn en de Maas samen komen wordt de Rijn-Maasmonding genoemd. Ook hier zijn verschillende dammen en sluizen te vinden zoals, de Oesterdam, Philipsdam, Volkeraksluizen, Grevelingen sluis, Haringvliet sluis en de Oosterscheldekering.
Naast de watersystemen wordt er ook gedaan aan klimaatbestendige waterhuishouding. Er zijn op dit gebied dan ook verschillende maatregelen genomen, zo is het Deltaprogramma opgesteld, Het Nationaal Waterplan en Beheerplannen.
Het deltaprogramma
De Commissie Veenman (nieuwe Deltacommissie) bracht in september 2008 het rapport 'samen werken met water' uit. In dit Rapport staan twaalf aanbevelingen, deze zijn bedoeld om Nederland te beschermen tegen de dreiging van te veel zee- en rivierwater. De belangrijkste aanbeveling in het rapport was om een Deltawet op te stellen. Hierin staat dat er jaarlijks een Deltaprogramma moet worden opgesteld, er een Deltacommissaris moet zijn om het beheer uit te voeren over het opstellen en verwerkelijken van het Deltaprogramma en dat er een Deltafonds is om het Deltaprogramma mee te financieren. In 2015 heeft het Deltaprogramma uit eindelijk geleid tot de vijf Deltabeslissingen. Een van deze beslissingen heeft dan ook betrekking tot de RMS-delta, namelijk de Deltabeslissing Rijn-Maasdelta.
De basis van de waterveiligheid in de Rijn-Maasdelta bestaat uit het zandige kustfundament, dijken, stormvloedkeringen en voldoende ruimte voor de rivier. Voor de veiligheid in dit gebied is het dan ook van groot belang dat het Rijnwater wordt verdeeld over de waal, de Neder-Rijn en de IJssel. De Deltabeslissing stelt daarnaast ook voor de Nieuwe-Waterweg niet af te sluiten en ook geen nieuwe keringen in de riviermondingen te bouwen. Na 2070 als de Maeslantkering aan vervanging toe is wordt er een nieuwe afsluitbare open stroomvloedkering gebouwd.
Het Nationaal Waterplan
Het Nationaal Waterplan is een rijksplan voor he waterbeleid en vormt een kader voor de regionale waterplannen en de beheerplannen. Het doel van het plan is duurzaam waterbeheer. Dit houdt het meebewegen met natuurlijke processen in waar het mogelijk is, weerstand bieden waar het nodig is, en kansen voor groei in welvaart en welzijn te benutten. Om dit doel te bereiken moet water meer sturend zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. Het Nationaal Waterplan is voor de ruimtelijke aspecten en de structuurvisie op basis van Wet Ruimtelijke Ordening. Daarnaast maken de Mariene Strategie en de Beleidsnota Noordzee ook deel uit van het Nationale Waterplan.
Beheerplannen
Hoe de taken van de Waterschappen en de Rijkswaterstaat worden uitgevoerd staat in de Waterwet van 2009. In deze wet zijn een aantal verplichtingen opgelegd, zoals het opstellen van een beheerplan en een legger (boekwerk waar een register wordt bijgehouden). In zon beheerplan moeten de programma's van maatregelen die nodig zijn voor de ontwikkelingen, werking en bescherming van de watersystemen opgenomen worden.